ΚΑΝΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΠΙΟ ΠΡΑΣΙΝΗ, ΠΙΟ ΑΝΘΕΚΤΙΚΗ, ΠΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗ
Πώς ξεκινήσαμε
Η κλιματική αλλαγή και η ανάγκη προσαρμογής σε αυτήν και περιορισμού των επιπτώσεών της αποτελεί αναμφίβολα μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της σημερινής εποχής για τις πόλεις και τα αστικά κέντρα. Πολύ περισσότερο, όταν πρόκειται για την Αθήνα, μια πόλη ιδιαίτερα πυκνοδομημένη, με ελάχιστο πράσινο στο δημόσιο χώρο της, πιο ευάλωτη από κάθε άλλη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα στις επιπτώσεις της κλιματική αλλαγής: παρατεταμένες περιόδους ζέστης, καύσωνας, αιφνίδιες και έντονες βροχοπτώσεις κ.α.
Έως πρόσφατα, κυριαρχούσε μια εικόνα που συνδύαζε το λιγοστό, ατελώς συντηρημένο και συνήθως κακής ποιότητας πράσινο με την πλημμελή καθαριότητα των δημόσιων χώρων, και τις κάθε είδους ακαθαρσίες, που επιβάρυναν περαιτέρω τους ήδη περιορισμένους χώρους πρασίνου, και τους καθιστούσαν μη-ελκυστικούς για τους πολίτες και επισκέπτες.
Λόγω των ελάχιστων πράσινων χώρων, που μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση της θερμοκρασίας και στην απορρόφηση των επιφανειακών υδάτων (κυρίως λόγω της βροχής), το τσιμέντο και η άσφαλτος απορροφούν θερμοκρασία τη μέρα και ακτινοβολούν ζέστη όλη την νύχτα, ενώ τα νερά της βροχής δεν απορροφούνται και μετατρέπονται σε χειμάρρους και πλημμύρες.
- Όμως οι χώροι πρασίνου, τα αστικά πάρκα, τα δάση και άλση, τα παρτέρια και το πράσινο στις πλατείες και τους πεζοδρόμους, οι δενδροστοιχίες, οι κήποι κ.α., πέραν της σημαντικής αισθητικής αξίας τους, θωρακίζουν την πόλη και την κάνουν πιο ανθεκτική στην Κλιματική Αλλαγή, λειτουργώντας ως πνεύμονες οξυγόνου εντός του αστικού κέντρου, συμβάλλοντας στη μείωση της θερμοκρασία και απορροφώντας νερό της βροχής – μεταξύ άλλων.
- H περιβαλλοντική και κλιματική κρίση, ωστόσο, πρέπει να προσεγγιστεί μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο των αλλεπάλληλων κρίσεων που έζησε η Αθήνα, η πρωτεύουσα της χώρας, κατά τα τελευταία 12 χρόνια. Κάθε μία από τις οποίες είχε και επιδράσεις στο βαθμό βιωσιμότητας της Αθήνας. Η οικονομική κρίση και το ισχυρό μεταναστευτικό ρεύμα της προηγούμενης δεκαετίας αποστέρησαν την πόλη από επενδύσεις και αναπτυξιακή δυναμική, καθώς και από ποιοτικό και προσβάσιμο δημόσιο χώρο.
Η πανδημία που ακολούθησε, σχεδόν αμέσως μετά, ανέδειξε ζητήματα όπως η εξασφάλιση περισσότερων δημόσιων χώρων, η ενίσχυση της υγιεινής και η μετάβαση σε πρότυπα οικονομικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων με χαμηλότερες εκπομπές ρύπων και εστίαση στην αειφορική διαχείριση των πόρων. Οι έντονες προκλήσεις της κλιματικής κρίσης οξύνθηκαν από την πρόσφατη διεθνή ενεργειακή κρίση, που κατέστησε επιτακτική την ανάγκη για περιορισμό της ενεργειακής κατανάλωσης, αλλά και για θωράκιση της κοινωνίας και των νοικοκυριών απέναντι στην ενεργειακή φτώχεια.
Μέσα σε ένα τέτοιο έντονα αβέβαιο και μη- γραμμικά μεταβαλλόμενο περιβάλλον, η Αθήνα, όπως και οι περισσότερες μεγάλες μητροπόλεις σε διεθνές επίπεδο, καλείται να χαράξει το δικό της «μονοπάτι» μετάβασης ώστε να αναπτυχθεί με ένα τρόπο πιο βιώσιμο περιβαλλοντικά, πιο αποδοτικό οικονομικά, πιο δίκαιο κοινωνικά.
Πώς προχωρήσαμε
Από το Σεπτέμβρη του 2019, ξεκινήσαμε να υλοποιούμε μια ολιστική πολιτική που τοποθετεί στο επίκεντρο τον πολίτη και τη δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών διαβίωσής του σε μια πόλη που αντέχει, που προσαρμόζεται στις νέες κλιματικές και καιρικές συνθήκες, αλλά και που βελτιώνεται διαρκώς. Με το πράσινο ως κυρίαρχο στοιχείο στο σχεδιασμό, σχεδιάσαμε και θέσαμε σε εφαρμογή πρωτοβουλίες και δράσεις που εξασφαλίζουν μια πιο πράσινη, μια πιο βιώσιμη, μια πιο ανθεκτική πόλη, που μπορεί να παραμένει ανθεκτική απέναντι στις κάθε είδους επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης.
Το μεγαλύτερο στοίχημα που θέσαμε ήταν να ενισχύσουμε το πράσινο στην πόλη μας, να το αυξήσουμε όπου μπορούμε, και να σχεδιάσουμε αποδοτικά μια εξαιρετικά σημαντική παράμετρο της βιωσιμότητας και ποιότητας ζωής στην πόλη. Ξεκινήσαμε να αναπλάθουμε τους υφιστάμενους χώρους πρασίνου, να παρακολουθούμε σε διαρκή βάση τη συντήρηση και προστασία τους, θέτοντας αυστηρές προδιαγραφές, να δίνουμε έμφαση στη φύτευση νέων δέντρων, αλλά και να διασφαλίσουμε τη φύλαξη των χώρων πρασίνου, δημιουργώντας αίσθημα ασφάλειας και καθιστώντας τους ελκυστικούς για τους πολίτες.
Ξεκινήσαμε να καθιερώνουμε τους πολυλειτουργικούς χώρου πρασίνου, όπου το πράσινο συνυπάρχει με τα όργανα άθλησης ενηλίκων, τα γήπεδα αθλοπαιδιών, τις παιδικές χαρές, και άλλες δραστηριότητες αναψυχής, με σκοπό να αυξηθούν οι ώρες παραμονής σε αυτούς τους χώρους και χρήσης τους. Προχωρήσαμε σε αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων οικοπέδων για τη δημιουργία «εστιών» πρασίνου σε επίπεδο γειτονιές, ιδίως στις πυκνοκατοικημένες γειτονιές, και επιταχύναμε τις διαδικασίες απαλλοτρίωσης χώρων χαρακτηρισμένων ως πράσινων χώρων, ώστε να μετατραπούν σε τέτοιους.
H έλευση της πανδημίας του COVID-19 τους πρώτους μήνες του 2020, και τα περιοριστικά μέτρα που έλαβε η Πολιτεία για τον περιορισμό της διασποράς, λειτούργησαν ενισχυτικά στην ευρύτερη στρατηγική κατεύθυνση που υιοθέτησε ο Δήμος Αθηναίων, αφού ενισχύθηκε η σημασία των κλιματικών προτεραιοτήτων, όπως η αξία του δημόσιου χώρου για την πόλη και του αστικού πρασίνου, η ανάγκη περιορισμού του περιβαλλοντικού και ενεργειακού αποτυπώματος των δραστηριοτήτων και των υποδομών, και η ανάγκη προσδιορισμού της τρωτότητας και υποστήριξης των οικοσυστημάτων, αλλά και του πληθυσμού.
Παρά τις δυσκολίες της προηγούμενης περιόδου, ο Δήμος Αθηναίων κινήθηκε στέρεα εντός
ενός πλαισίου διαρκούς επαγρύπνησης και ευαισθητοποίησης των πολιτών για το φυσικό περιβάλλον, με αδιάκοπη προσπάθεια για εύρεση καινοτόμων «πράσινων» λύσεων για τη μετάβαση σε μία πραγματικά βιώσιμη και κλιματική ανθεκτική πόλη.
Τι καταφέραμε ως σήμερα
Στην πρώτη γραμμή της μάχης απέναντι στην Κλιματική Αλλαγή
Η πολιτική που ακολουθεί ο Δήμος Αθηναίων για το κλίμα κινείται σε ένα πλαίσιο συνεχούς ενίσχυσης της θωράκισης απέναντι στην κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις της, ενίσχυσης της ανθεκτικότητας της πόλης και των οικοσυστημάτων που περικλείει, αλλά παράλληλα και ευαισθητοποίησης των πολιτών για το φυσικό περιβάλλον και την ανάγκη υιοθέτησης νέων, φιλικών στο περιβάλλον συνηθειών και πρακτικών, με στόχο τη μετατροπή της σε μία πόλη πραγματικά βιώσιμη και ανθεκτική,
Μέχρι σήμερα ο Δήμος Αθηναίων έχει επιδείξει έργο αναφορικά με την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, μέσα από την επιτυχή υλοποίηση δράσεων και έργων σε επιμέρους τομείς. Οι κατευθύνσεις και το πλαίσιο δράσης του Δήμου απορρέουν από το ολοκληρωμένο Σχέδιο Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή, που κατήρτισε ο Δήμος το 2017, μέσα από εκτεταμένες διαδικασίες διαβούλευσης με τις υπηρεσίες του Δήμου και εξωτερικά ενδιαφερόμενα μέρα. Η Στρατηγική και το Σχέδιο Δράσης του Δήμου Αθηναίων για το Κλίμα επικαιροποιήθηκαν το 2022, υιοθετώντας πλέον το τρίπτυχο
«πράσινη – ανθεκτική – έξυπνη» πόλη.
Κάνουμε την πόλη πιο πράσινη
Από το Σεπτέμβριο του 2019, στο επίκεντρο της πολιτικής μας βρίσκεται η φροντίδα, η αναβάθμιση και η ενίσχυση του πρασίνου στην πόλη, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη μεγάλη προσπάθεια αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεών της.
Η Διεύθυνση Πρασίνου και Αστικής Πανίδας του Δήμου Αθηναίων έχει στην ευθύνη της την συντήρηση:
- Σε κοινόχρηστους χώρους πρασίνου (Πάρκα, Δασύλλια, Πλατείες, Τρίγωνα και Νησίδες, Πεζόδρομοι, Παρτέρια και Ζαρντινιέρες, Προαύλιους χώρους Σχολείων, Πράσινα Δώματα σε σχολικά συγκροτήματα, παιδικές χάρες, περιβάλλοντα χώρο εκκλησιών, άλση, λόφοι, κοιμητήρια κλπ.), συνολικής έκτασης 3.942 στρεμμάτων, και έκταση καθαρού πρασίνου 3.347 περίπου στρεμμάτων.
- Στις δεντροστοιχίες της πόλης, συνολικού αριθμού 93.891 δένδρων.
Κλαδέματα Δέντρων
Την τελευταία τριετία πραγματοποιήθηκαν στην πόλη 134.058 κλαδέματα δένδρων σε όλες τις γειτονιές, και πιο συγκεκριμένα:
Τα στοιχεία του 2023, που περιλαμβάνουν μόνο το πρώττο τρίμηνο, θα ανανεωθούν σύντομα για το πρώτο εξάμηνο.
Φυτεύσεις
Πραγματοποιήθηκαν συνολικά 516.580 φυτεύσεις σε όλη την Αθήνα, εκ των οποίων οι 4.800 αφορούσαν δέντρα, οι 296.751 εποχικά φυτά και οι 215.029 θάμνους.
16 Ολικές αναπλάσεις
1. Σταθμός Λαρίσης
2. Σταθμός Λαρίσης (απέναντι)
3. Σταθμός Λαρίσης (Dog Park)
4. Οβρένοβιτς
5. Οβρένοβιτς (Dog Park)
6. Λόφος Λαμπράκη Dog Park
7. Πλατεία Θησείου & Παρτέρια Ανδριανού 8. Πάρκο Βουτιέ
9. Πάρκο Λιοσίων & Δαγκλή
10. Πλατεία Ναθαναήλ
11. Πλατεία Ναθαναήλ (Dog park)
12. Πάρκο Κύπρου
13. Πλατεία Καραμανλάκη
14. Next Gen Γουδή
15. Άλσος Χωροφυλακής Dog Park
16. Πλατεία Έλενας Βενιζέλου
